آیا با سالمندتر شدن شادتر می‌شویم؟

به گزارش لایوساینس یک نظرسنجی موسسه گالوپ از 340000 نفر در سراسر آمریکا نشان داد با افزایش سن شادی افراد بیشتر می‌شود. اما این نظرسنجی علت این پدیده را روشن نمی‌کرد.

دکتر آرتور استون، استاد روانشناسی در دانشگاه ایالتی نیویورک در استونی بروک سرپرست این پژوهش بر اساس نظرسنجی گالوپ درباره علل احتمالی این پدیده می‌گوید: "ممکن است علت تغییرات محیطی باشد، یا تغییرات روانشناختی که باعث می‌شود که شیوه نگرش ما به دنیا تغییر کند، یا حتی علل زیست‌شناختی در کار باشد-برای مثال تغییراتی در مواد شیمیایی مغز یا غدد درون‌ریز."

این نظرسنجی تلفنی شامل افرادی در سنین 18 تا 85 می‌شد. این نظرسنجی نشان داد که افراد در 18 سالگی احساس شادی بسیاری دارند. اما به طور پیشرونده‌ای تا رسیدن به 50 سالگی شادی‌شان کاسته می‌شود.

اما پس از گذر از 50 سالگی است که افراد با افزایش سن احساس شادی بیشتری می‌کنند. و هنگامی به 85 سالگی می‌رسند حتی نسبت به 18 سالگی‌شان رضایت بیشتری از خودشان دارند.

اما چرا افراد سالمندتر شادترند؟ دلایل گوناگونی برای شادتر شدن با بالا رفتن سن ابراز شده است:

•  احترام عمیق‌تر به ارزش زندگی.
•  احساس کامیابی
• توانایی بیشتر درک فراز و نشیب‌های زندگی
•  توانایی زندگی کردن در زمان حال و نگران آینده نبودن
•  رسیدن به این دانایی که نمی‌توان همه افراد را در همه اوقات راضی کرد
•  گرایش به داشتن نگرشی مثبت‌تر نسبت به موقعیت‌ها.

یک بررسی دانشگاه شیکاگو نیز همچنین نشان داده است که شادی با افزایش سن بیشتر می‌شود. پژوهشگران از نمونه بارزی از امریکاییان درباره میزان شاد بودن‌شان پرسش کردند. این پرسش با مصاحبه‌های رودررو با نمونه‌های جمعیتی از 1500 تا 3000 نفر انجام می‌شد.

نظریه پژوهشگران شیکاگویی این بود که افراد سالمندتر به این علت شادترند که با افزایش سن صفات مثبت روانشناختی بیشتری مانند یکپارچگی شخصیتی و عزت نفس پیدا می‌کنند؛ این نشانه‌های بلوغ شخصیتی باعث ایجاد احساس بیشتر بهزیستی کلی در فرد می‌شود.

سوزان تورک، روانشناس در دانشگاه کالیفرنیای ایروین در این باره می‌گوید: "افراد سالمندار بهتر می‌توانند تشخیص دهند که چه چیزی آزارشان خواهد داد و بیشتر می‌توانند با محیط‌‌‌شان کنار بیایند."

یک بررسی دیگر به عواطف مثبت و منفی افراد در طول یک دوره 23 ساله و مقایسه مشارکت‌کنندگان بر حسب گروه سنی پرداخت. نتایج نشان داد که نوجوانان بیش از سایر گروه‌های سنی عواطف منفی گزارش کردند، اما به نظر می‌رسید که هشتاد ساله‌ها کمترین عواطف منفی را دارند.

سالمندانی که مغزشان جوان مانده است

به نوشته وب‌ ام دی پژوهشگران آمریکایی در این تحقیق مغزهای این افراد را که اصطلاحا "ابرسالمند" (super-agers) نامیده می‌شوند، با ام آر آی مورد بررسی قرار دادند؛ این افراد علیرغم اینکه 80 ساله یا بالاتر هستند، دارای توانایی‌های حافظه‌ای مشابه افراد در دهه‌های 50 و 60 زندگی هستند.

تصاویری که با استفاده از MRI از مغز این افراد برداشته شده است نشان داد که ضخامت لایه بیرونی مغز که قشر یا کورتکس نامیده می‌شود در این گروه سالمندان به اندازه ضخامت این ناحیه در افرادی است که در دوران میانسالی هستند.

این یافته‌ها از این لحاظ قابل‌توجه هستند که قشر مغز نقش اساسی در حافظه و تمرکز دارد- تقریبا همیشه با افزایش سن تحلیل می‌رود. اما قشر مغز ابرسالمندها بسیار ضخیم‌تر از قشر مغز حتی در سالمندان طبیعی بود که وضعیت سلامت مناسبی داشتند.

شناسایی علت جوان ماندن مغز ابرسالمندها ممکن است به ایجاد درمان‌هایی برای نقصان حافظه و بیماری آلزایمر منتهی شود.

این بررسی شامل 12 فرد به اصطلاح ابرسالمند که میانگین سنی‌شان 83 سال بود، به همراه 10 فرد سالمند که توانایی شناختی‌شان برای سن‌شان طبیعی بود، و 14 فرد میانسال بود.

در این بررسی هنگامی به فردی عنوان ابرسالمند داده می‌شد که نمره‌ای که در آزمون حافظه به دست می‌آورد، مشابه یا بهتر از فردی میانسال باشد. فقط 10 درصد افراد سالمندی که فکر می‌کردند، حافظه‌ای قوی دارند، با معیارهای این تحقیق از لحاظ داشتن حافظه قوی تطبیق می‌کردند، و وارد بررسی شدند.

بررسی با ام آر آی از مغز این افراد همچنین نشان داد که بخشی از مغز که "قشر جزیره‌ای قدامی" نامیده می‌شود، در افراد ابرسالمند بزرگتر از افراد میانسال است. به گفته پژوهشگران با اینکه این منطقه مغز به طور مستقیم با حافظه ارتباط ندارد، در حفظ توجه و تمرکز کردن نقش دارد؛ حفظ توجه و تمرکز کردن برای داشتن حافظه قوی ضروری است، و همین داشتن قدرت بالای حفظ توجه و تمرکز کردن ممکن است علت حافظه استثنایی افراد ابرسالمند باشد.

پژوهشگران در مراحل بعدی این تحقیق نمونه‌های خون به دست آمده افراد ابرسالمند را مورد آزمایش قرار خواهند داد تا معلوم شود آیا ژنتیک یا سایر عوامل در حفاظت مغزهای این افراد نقش داشته است یا نه.

علاوه بر بسیاری از این ابرسالمندان موافقت کرده‌اند تا پس از مرگ مغزشان را برای تحقیق اهدا کنند. تشریح مغز این افراد پس از مرگ امکان بررسی سلول‌های مغزی از لحاظ داشتن خصوصیاتی که ممکن است باعث تقویت حافظه شوند، فراهم می‌کند.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا